امکان پس گرفتن سهم ارثی که به پدر از پدربزرگ رسیده

_{^{پاسخ – آیا می توانم ارث پدرم را که از پدرش رسیده از عمویم پس بگیرم ؟}}

ارث انتقال مال یا حق شخص پس از مرگ او به دیگری به واسطه ی رابطه ی نسبی یا سببی است که میان آن ها وجود دارد، می گویند.

ارث شامل تمام اموال، عناوین، بدهی ها، حقوق و وظایف شخص پس از مرگش می شود. 
در تفاوت ارث با وصیت باید گفت ارث یکی از اسباب تملک غیرارادی می باشد در حالی که وصیت موجبی است که شخص بطور ارادی در مورد یک سوم دارایی خود در زمانی که زنده است برای بعد از مرگش تصمیم گیری می نماید.

علاوه بر این وصیت ممکن است شامل امور غیرمالی شده و فرد برای بعد از مرگش تعهدی را برای کسی که طرف دیگر وصیت است ایجاد نماید. این در حالی است که ارث تنها امور مالی را شامل می شود.

لازم به ذکر است که شخص نمی تواند به موجب وصیت یک یا چند نفر از ورثه خود را از ارث محروم کند. البته ممکن است شخص در زمان حیات خودش اموالی را به یک نفر از ورثه یا دیگران ببخشد یا صلح کند که در این صورت عمل او قانونی و نافذ و معتبر می باشد. آنچه به شخص از آن ممنوع است محروم کردن ورثه از ارث از طریق وصیت می باشد.
وارثان شخص متوفی پس از ادای دیون متوفی طبق طبقات ارث مالک سهم الارث خود می شوند.

حقوق و دیونی که به اموال میت تعلق گرفته و باید پیش از تقسیم آن ادا شود شامل موارد زیر می باشد:
1- قیمت کفن و دفن میت و حقوقی که متعلق به اعیان است (مانند حق عینی که به مالی که در رهن قرار دارد، تعلق می گیرد)
2- دیون و واجبات مالی متوفی
3- وصایای متوفی تا ثلث (و وصیت زاید بر ثلث با اجازه ی ورثه)
وراثی که به واسطه ی رابطه ی نسبی با میت از او ارث می برند سه طبقه می باشند.

طبقه اول شامل پدر، مادر، فرزند و نوه در صورت نیودن فرزند است.

وراث طبقه دوم شامل پدربزرگ و مادربزرگ پدری و مادری، برادر و خواهر پدری یا مادری و یا پدری و مادری و فرزندان آن ها می شود. در این طبقه وراث نزدیک مانع ارث بردن وراث دور می شود. برای مثال با وجود برادر و خواهر برای متوفی، فرزندان برادر و خواهر ارث نمی برند.

طبقه سوم شامل عمه، عمو، دایی و خاله و فرزندان آن ها در صورت نبودن ایشان می شود.

البته در این خصوص یک استثنا در این طبق وجود دارد و آن این است که در صورت وجود پسرعموی پدری و مادری و عموی پدری، عموزاده بر عمو مقدم است و او را از ارث محروم می کند.

همچنین لازم به ذکر است که وجود هر طبقه پیش از طبقه ی بعدی، مانع ارث بردن افراد طبقه ی بعدی است. 
علاوه بر وجود رابطه ی نسبی که طبقات آن ذکر گردید، زوجیت دائم موجب ارث بردن هر یک از زن و شوهر از دیگری می شود. زن و شوهر با وجود همه وارثان سببی ارث می برند و جز طبقات به شمار نمی آیند.

پاسخ به پرسش مطرح شده

در خصوص پرسش شما و امکان پس گرفتن سهم ارثی که به پدر از پدربزرگ رسیده باید گفت اولا مهریه ی مادربزرگ شما توسط ورثه ی او قابل مطالبه می باشد. توضیح آنکه مهریه زن دینی است که بر ذمه شوهر بوده و فوت زن آن را از بین نمی برد. تنها موارد زیر موجب از بین رفتن این حق می گردد:
•    بخشش مهریه توسط زوجه
•    ادای مهریه توسط زوج
بنابراین اگر مادربزرگ شما مهریه اش را در زمان حیاتش به پدربزرگ شما نبخشیده باشد، این مهریه توسط ورثه ی او قابل مطالبه می باشد.دوما اگر پدر شما در زمان فوت پدربزرگتان محجور بوده است، نمایندگی قانونی او در کلیه امور مربوط به اموال و حقوق مالی او با قیم می باشد.

بنابراین، بنظر می رسد شما می باید نسبت به قصور قیم در نگرفتن سهم الارث پدر محجورتان شکایت نموده و مطالبه ضرر و زیان بکنید چراکه او مسئول دریافت سهم الارث شما بوده و ضرری که از این بابت به محجور وارد شده است مستند به کوتاهی قیم می باشد و قیم نسبت به این کوتاهی مسئولیت دارد. همچنین می توان گفت در صورتی که تقسیم ارث محجور بدون حضور نماینده قانونی محجور یعنی قیم پدرتان صورت گرفته باشد، این تقسم غیرنافذ و قابل ابطال می باشد که در صورت فوت پدرتان شما به نمایندگی از ایشان می توانید این تقسیم را باطل نمایید. 

_{^{مستندات قانونی در خصوص باز پس گیری سهم الارث از وراث}}

جهت اطلاع از مقررات مربوط به دعاوی مربوط به ارث مقررات زیر را مطالعه نمایید :

مواد قانون مدنی از ماده 861  و 571 تا 1245

مواد قانون امور حسبی از ماده 74 تا 95

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما : سرکار خانم داوودی