پاسخ – محاسبه نرخ و میزان دیه در صورت اشتباه اجرای احکام
- به طور کلی دیه یک جریمه مالی است که برای مجازات جنایت های وارده بر جان و اعضای بدن دیگران در نظر گرفته می شود.
- هنگامی که شخصی جرم غیرعمدی علیه جان و یا اعضای بدن دیگران انجام می دهد باید دیه آن را بپردازد.
- یکی دیگر از مواردی که دیه موضوعیت پیدا می کند هنگامی است که جرم عمدی اتفاق افتاده است ولی مجازات قصاص برای آن تعیین نمی شود و شخص مجرم باید دیه آن را پرداخت کند.
- همچنین باید توجه داشت که قانونگدار در ماده 448 قانون مجازات اسلامی به تعریف و شناسایی دیه پرداخته است. در بررسی ماده یاد شده دو حالت را می توان برای تعیین دیه در نظر گرفت.
- حالت اول هنگامی است که جرم عمدی اتفاق افتاده است ولی بنا به دلایلی مجازات قصاص در نظر گرفته نمی شود، مثلا هنگامی که خانواده مقتول رضایت می دهند تا به جای قصاص فرد مجرم، دیه دریافت کنند.
- همچنین حالت دوم هنگامی مطرح می گردد که جرم غیرعمدی از جمله خطای محض، جرم شبه عمد و ضرب و حرج اتفاق افتاده باشد و فرد مجرم ملزم به پرداخت دیه است.
- در خصوص نحوه محاسبه دیه ابتدا باید به این نکته توجه داشت که ماه های حرام فقط در خصوص موارد فوت، ملاک محاسبه دیه است و موارد حرج و شکستگی همچون ماه های غیر حرام محاسبه می شود.
- همچنین قانونگذار با توجه به میزان عمق جراpت و نزدیک بودن به استخوان میزان مختلفی از دیه را تعیین نموده است که در ماده 709 قانون مجازات اسلامی به آن اشاره شده است که شامل مواردی همچون حارصه، دامیه، متلاحمه، مامومه و ... می شود.
- در خصوص زمان محاسبه نرخ دیه باید به این نکته مهم توجه داشت که ملاک زمان تعیین دیه است و زمان اتفاق افتادن جرم مطرح نیست. یعنی مثلا اگر شخصی در سال 99 جرمی انجام داده باشد و در سال 1400 برای او دیه تعیین شده باشد، ملاک پرداحت سال 1400 است.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص نحوه و زمان محاسبه نرخ دیه
♦ در پاسخ به سوال شما باید گفت که نرخ دیه طبق سال جدید در نظر گرفته می شود.
♦ به طور کلی فرایند تعیین دیه زمان بر است اما اگر این بازه زمانی به دلیل اشتباه اجرای احکام باشد، شخص می تواند به قاضی اجرای احکام مراجعه کند و موضوع را با او در میان بگذارد.
♦ حتی به این نکته باید توجه نمود که در صورتی که پرداحت دیه توسط دادگاه تقسیط شود، ملاک پرداخت طبق سال های جدید محاسبه می گردد و به مبلغ دیه افزوده می شود.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
مستندات قانونی - نرخ و زمان محاسبه دیه
ماده 448 قانون مجازات اسلامی
دیه مقدر، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو یا منفعت، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است.
ماده 449 قانون مجازات اسلامی
ارش، دیه غیرمقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مجنیٌعلیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین می کند. مقررات دیه مقدر در مورد ارش نیز جریان دارد مگر اینکه در این قانون ترتیب دیگری مقرر شود.
ماده 450 قانون مجازات اسلامی
در جنایت شبه عمدی، خطای محض و جنایت عمدی که قصاص در آن جایز یا ممکن نیست، در صورت درخواست مجنیٌ علیه یا ولی دم دیه پرداخت می شود مگر به نحو دیگری مصالحه شود.
ماده 451 قانون مجازات اسلامی
در صورتی که قاتل از ورثه مقتول باشد چنانچه قتل عمدی باشد از اموال و دیه مقتول و در صورتی که خطای محض یا شبه عمدی باشد از دیه وی ارث نمیبرد. در موارد فقدان وارث دیگر، مقام رهبری وارث است.
ماده 452 قانون مجازات اسلامی
دیه، حسب مورد حق شخصی مجنی‌علیه یا ولی دم است و احکام و آثار مسوولیت مدنی یا ضمان را دارد. ذمه مرتکب جز با پرداخت دیه، مصالحه، ابراء و تهاتر، بری نمی‌گردد.
ماده 453 قانون مجازات اسلامی
هرگاه دو یا چند نفر به نحو اشتراک مرتکب جنایت موجب دیه گردند، حسب مورد هریک از شرکا یا عاقله آنها به طور مساوی مکلف به پرداخت دیه است.
ماده 709 قانون مجازات اسلامی
جراحات سر و صورت و دیه آنها به ترتیب ذیل است:
الف- حارصه: خراش پوست بدون آنکه خون جاری شود، یک صدم دیه کامل
ب- دامیه: جراحتی که اندکی وارد گوشت شود و همراه با جریان کم یا زیاد خون باشد، دوصدم دیه کامل
پ- متلاحمه: جراحتی که موجب بریدگی عمیق گوشت شود لکن به پوست نازک روی استخوان نرسد، سه صدم دیه کامل
ت- سمحاق: جراحتی که به پوست نازک روی استخوان برسد، چهارصدم دیه کامل
ث- موضحه: جراحتی که پوست نازک روی استخوان را کنار بزند و استخوان را آشکار کند، پنج صدم دیه کامل
ج- هاشمه: جنایتی که موجب شکستگی استخوان شود گرچه جراحتی را تولید نکند، ده صدم دیه کامل
چ- مُنَقَّله: جنایتی که درمان آن جز با جابه جا کردن استخوان میسر نباشد، پانزده صدم دیه کامل
ح- مامومه: جراحتی که به کیسه مغز برسد، یک سوم دیه کامل
خ- دامغه: صدمه یا جراحتی که کیسه مغز را پاره کند، که علاوه بر دیه مامومه، موجب ارش پاره شدن کیسه مغز نیز می باشد.
تبصره ۱ - جراحات گوش، بینی، لب، زبان و داخل دهان، در غیر مواردی که برای آن دیه معین شده است، در حکم جراحات سر و صورت است.
تبصره ۲ - ملاک دیه در جراحتهای مذکور، مقدار نفوذ جراحت بوده و طول و عرض آن تاثیری در میزان دیه ندارد.
تبصره ۳ - جنایت بر گونه درصورتیکه داخل دهان را نمایان نسازد، موجب یک بیستم دیه کامل و اگر به نحوی باشد که داخل دهان را نمایان سازد، موجب یک پنجم دیه کامل است. در این مورد چنانچه پس از بهبودی جراحت، اثر و عیب فاحشی، درصورت باقی بماند، علاوه بر آن، یک بیستم دیه دیگر نیز باید پرداخت شود.
تبصره ۴ - هرگاه جنایت موضحه صورت بعد از التیام، اثری از خود بر جای بگذارد، علاوه بر دیه موضحه، یک هشتادم دیه کامل نیز ثابت است و هرگاه جنایت در حد موضحه نبوده و بعد از التیام اثری از آن باقی بماند، علاوه بر دیه جنایت، یکصدم دیه کامل نیز ثابت است و چنانچه جنایت، شکافی درصورت ایجاد کند دیه آن هشت صدم دیه کامل است.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما