بررسی امکان کلاهبرداری و تبانی و سوء استفاده از ضعف نفس

_{^{پاسخ – معامله با شخص مریض و دارای کهولت سن و ضعف نفس با چه ایرادی می تواند مواجه شود ؟}}

• در خصوص بررسی امکان کلاهبرداری و تبانی و سوء استفاده از ضعف نفس باید گفت جرم سواستفاده از ضعف نفس اشخاص از لحاظ موضوع، کلاهبرداری محسوب نمی شود اما قانونگذار آن را از لحاظ مجازات در ردیف کلاهبرداری قرار داده است چراکه مرتکبین این جرایم غالبا با استفده از حیله و تزویر و دروغ امر غیرواقعی را به صورت واقعی جلوه داده و اقدام به بردن مال دیگری می نمایند.
• به موجب ماده 596 قانون مجازات اسلامی هر کس با استفاده از ضعف نفس شخصی یا هوی و هوس او یا حوائج شخصی افراد غیر رشید به ضرر او نوشته یا سندی اعم از تجاری ‌یا غیر تجاری از قبیل برات، سفته، چک، حواله، قبض و مفاصاحساب و یا هر گونه نوشته‌ای که موجب التزام وی یا برائت ذمه گیرنده سند یا هر شخص ‌دیگر میشود به هر نحو تحصیل نماید علاوه بر جبران خسارت مالی به حبس از شش ماه تا دو سال و از یک میلیون تا ده میلیون ریال جزای نقدی‌محکوم میشود و اگر مرتکب ولایت یا وصایت یا قیمومیت بر آن شخص داشته باشد، مجازات وی علاوه بر جبران خسارات مالی از سه تا هفت سال ‌حبس خواهد بود.
• عنصر مادی این جرم فعل مثبت مادی  اخذ هرگونه نوشته یا سند که موجب التزام یا برائت ذمه بزهدیده می گردد، می باشد. منظور از کلمه التزام در این ماده، التزام مالی است و التزام غیر مالی را در بر نمی گیرد.
• لازم به ذکر است در مورد افراد غیر رشید فقط سوء استفاده از حوائج شخصی آنان مشمول این ماده می شود. همچنین، شخصی که جرم علیه او صورت گرفته است یکی از اشخاص زیر باید باشد:

1- اشخاص ضعیف نفس 
2- اشخاص دارای هوی و هوس
3- اشخاص غیر رشید (صغیر، سفیه و مجنون)

• جرم سواستفاده از ضعف نفس اشخاص ازجمله جرایم مطلق می باشد بدین معنا که صرف اخذ سند یا نوشته از بزهدیده باعث تحقق این جرم می گردد و ورود خسارت و ضرر به بزهدیده از شرایط لازم برای تحقق این جرم محسوب نمی شود.
• عنصر معنوی جرم سواستفاده از ضعف نفس اشخاص علاوه بر علم و عمد مرتکب نسبت به جرم و ضعف نفس و حجر بزهدیده، قصد اضرار به او نیز می باشد. البته باید توجه داشت نیاز به اضرار باالفعل وجود ندارد.

_{^{مجازات جرم سواستفاده از ضعف نفس اشخاص}} 

1- جبران خسارت مالی
2- شش ماه تا دو سال حبس (اگر مرتکب ولایت یا وصایت یا قیمومیت بر آن شخص داشته باشد، مجازات وی از سه تا هفت سال ‌حبس خواهد بود.)
3- جزای نقدی از یک میلیون تا ده میلیون ریال

جرم سو استفاده از ضعف نفس اشخاص به موجب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری ازجمله جرایم قابل گذشت می باشد. بدین معنا که تعقیب مرتکب نیازمند به شکایت شاکی است و رضایت شاکی باعث موقوفی تعقیب و اجرای مجازات مرتکب می شود.

لازم به ذکر است اثبات جرم سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص محجور منوط به اثبات ضعف نفس و حجر بزهدیده می باشد. 

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص شکایت کلاهبرداری و تبانی و و سوء استفاده از ضعف نفس}}

 ♦  در پاسخ به پرسش شما باید گفت اعمال حقوقی شخص مریض صحیح بوده و صرف بیماری و کهولت سن موجب ابطال معاملات نمی گردد. شما می باید برای ابطال معامله شخص بیمار، جنون یا همان فقدان قوه تمیز و درک شخص مذکور را ثابت نمایید تا بتوانید معامله ی او را باطل کنید.

♦  لازم به ذکر است شما می توانید از شخصی که از ضعف النفس مورث سوء استفاده نموده است شکایت کیفری نمایید. اینکه ایشان از نظر جسمی قادر به راه رفتن نبودند هم مانع انجام معاملات توسط ایشان نمی گردد چراکه میتوانستند به وسیله ی اعطای وکالت معامله را انجام دهند. بهتر است جهت راهنمایی دقیق تر با یک وکیل با تجربه مشورت نمایید.

ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی
هر کس با استفاده از ضعف نفس شخصی یا هوی و هوس او یا حوائج شخصی افراد غیر رشید به ضرر او نوشته یا سندی اعم از تجاری ‌یا غیر تجاری از قبیل برات، سفته، چک، حواله، قبض و مفاصاحساب و یا هر گونه نوشته‌ای که موجب التزام وی یا برائت ذمه گیرنده سند یا هر شخص ‌دیگر میشود بهر نحو تحصیل نماید علاوه بر جبران خسارت مالی به حبس از شش ماه تا دو سال و از یک میلیون تا ده میلیون ریال جزای نقدی‌محکوم میشود و اگر مرتکب ولایت یا وصایت یا قیمومیت بر آن شخص داشته باشد، مجازات وی علاوه بر جبران خسارات مالی از سه تا هفت سال ‌حبس خواهد بود.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما